Julia Hartwig, 14.08.1921 Lublin – 14.07.2017, Pensylwania, USA
Julia Hartwig, urodzona w 1921 roku w Lublinie była jednym z najważniejszych głosów poezji polskiej XX i początku XXI wieku. Rówieśniczka poetów pokolenia wojennego, jako kurierka AK – jak oni – była uczestniczką konspiracji. Po wojnie poświęciła się pracy literackiej. Była autorką biografii Giuliame Apollinaire’a, w której po raz pierwszy naświetliła sprawę polskich przodków jednego z najważniejszych poetów awangardy francuskiej XX wieku. Jej książka została przetłumaczona na francuski.
Julia Hartwig bardzo dużą część swojego życia poświęciła budowaniu mostów między kulturami. Tłumaczyła poezję amerykańską i francuską, pisała o współczesnej Ameryce (Dziennik amerykański, 1980) i o literaturze francuskiej.
Pierwszy tom poetycki Pożegnania opublikowała w 1956 roku, w okresie gdy energia przełomu politycznego dawała nadzieję a literatura wyzwalała się spod dyktatu polityki. Twórczość poetycką Julii Hartwig od początku znamionowało łączenie kultury przeszłości z nowoczesnością. To poezja długiego trwania, toteż krytycy (jak Ryszard Przybylski w swojej książce To jest klasycyzm) włączali jej twórczość w ponadczasowy prąd poszukiwań klasycyzmu, który wciąż musi się odnawiać, ale sięga też nieustannie do greckich i rzymskich wzorów europejskiej kultury. Poezja Julii Hartwig nie była oparta o osobiste wyznania. W młodości posłuchała rady Czesława Miłosza, by szukać uogólnienia i dystansu.
W PRL Julia Hartwig należała do intelektualistów, którzy potrafili zachować niezależność. Jej własna twórczość rozkwitła po 1989 roku, po tomie Czułość z 1992 roku. Wypracowała własną formułę zapisów, jaką były prozatorskie „błyski„. W ostatnich tomach żegnała się ze światem, bez tragicznego poczucia buntu, ale z żalem i uśmiechem. Spokój i jasna świadomość to najważniejsze przesłanie twórcze jej późnych lat.
Była jedną z osób, które po 1989 roku zakładały Stowarzyszenie Pisarzy Polskich; za zasługi dla środowiska była Honorowym Prezesem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Żegnamy ją ze smutkiem i z wdzięcznością.
Anna Nasiłowska, Prezes SPP
Tags: Julia Hartwig, poezja